ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Οικογενειακή Διαμεσολάβηση – Ιστορική Αναδρομή και το Συμβούλιο της Ευρώπης

Το 1995, η Τρίτη Ευρωπαϊκή Σύσκεψη για το Οικογενειακό Δίκαιο ενθάρρυνε το Συμβούλιο της Ευρώπης («Συμβούλιο») να διερευνήσει κατά πόσον πρέπει να εγκριθεί σύσταση για τη χρήση της διαμεσολάβησης ή άλλων μεθόδων εναλλακτικής επίλυσης διαφορών σε σχέση με την επίλυση οικογενειακών διαφορών. Οι εμπειρογνώμονες του οικογενειακού δικαίου από τα Κράτη Μέλη κλήθηκαν από το Συμβούλιο να συντάξουν σύσταση και να την υποβάλουν στην Επιτροπή Υπουργών. Στις 21 Ιανουαρίου 1998, η Επιτροπή Υπουργών ενέκρινε τη σύσταση με Αριθμό R(98)1 (εφεξής  «Σύσταση») για την οικογενειακή διαμεσολάβηση. Η Σύσταση αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη καθολική αντίληψη ότι η χρήση της διαμεσολάβησης είναι η καλύτερη προσέγγιση για την επίλυση των οικογενειακών συγκρούσεων.

Μεταξύ άλλων, η Σύσταση αναφέρει ότι:

1. Όπου τα μέρη το επιθυμούν, τα Κράτη Μέλη πρέπει να διευκολύνουν την έγκριση συμφωνιών που προκύπτουν από διαμεσολάβηση μέσω δικαστικής ή άλλης αρμόδιας αρχής και θα πρέπει να παρέχουν μηχανισμούς για την εκτέλεση τέτοιων συμφωνιών μέσω νομοθεσίας.
2. Τα Κράτη Μέλη πρέπει να αναγνωρίσουν την αυτονομία της διαμεσολάβησης και την πιθανότητα να πραγματοποιηθεί πριν, κατά ή μετά από τη δικαστική διαδικασία.
3. Τα Κράτη Μέλη πρέπει να προωθήσουν την ανάπτυξη της οικογενειακής διαμεσολάβησης. Για παράδειγμα, συστήνεται στα Κράτη Μέλη όπως ενημερώσουν τους πολίτες (μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων) για τα οφέλη της επίλυσης των οικογενειακών διαφορών τους μέσω της οικογενειακής διαμεσολάβησης.
4. Επιπλέον, συστήθηκε στα Κράτη Μέλη να καθιερώσουν μεθόδους για να παρέχουν σχετικές πληροφορίες σχετικά με τη διαμεσολάβηση ως εναλλακτική διαδικασία για την επίλυση οικογενειακών διαφορών (για παράδειγμα, καθιστώντας υποχρεωτική για τα μέρη την πρώτη συνάντηση με τον διαμεσολαβητή). Με αυτόν τον τρόπο επιτρέπουν στα μέρη να εξετάσουν εάν είναι εφικτό και χρήσιμο να επιλύσουν την διαφορά τους μέσω διαμεσολάβησης.

Με σκοπό να βοηθήσει τα Κράτη Μέλη να εφαρμόσουν τη Σύσταση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ) στις 07 Δεκεμβρίου του 2007 έκδωσε «Κατευθυντήριες γραμμές για καλύτερη εφαρμογή της υφιστάμενης σύστασης σχετικά με την οικογενειακή διαμεσολάβηση και τη διαμεσολάβηση σε αστικές υποθέσεις» («Κατευθυντήριες Γραμμές»). Μεταξύ άλλων, οι Κατευθυντήριες Γραμμές αναφέρουν τα ακόλουθα:

1. Κράτη Μέλη

Τα Κράτη Μέλη πρέπει να αναγνωρίσουν και να προωθήσουν υφιστάμενα καθώς και νέα συστήματα διαμεσολάβησης με χρηματικές και άλλες μορφές στήριξης. Όπου έχουν δημιουργηθεί επιτυχημένα προγράμματα διαμεσολάβησης, τα Κράτη Μέλη ενθαρρύνονται να επεκτείνουν τη διαθεσιμότητά τους μέσω πληροφοριών, εκπαίδευσης και εποπτείας.

2. Δικαστές

Οι δικαστές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της διαμεσολάβησης. Θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχουν πληροφορίες, να ενημερώνουν για τη διαμεσολάβηση και όπου απαιτείται, να καλούν τα μέρη να χρησιμοποιήσουν τη διαμεσολάβηση ή/και να παραπέμπουν την υπόθεση σε διαμεσολάβηση. Είναι επομένως σημαντικό να υπάρχει ο θεσμός της διαμεσολάβησης, είτε με τη θέσπιση κανόνων διαμεσολάβησης που προσαρτώνται στο δικαστήριο είτε κατευθύνοντας τους διαδίκους σε φορείς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

3. Δικηγόροι

Ο κώδικας δεοντολογίας για τους δικηγόρους θα πρέπει να περιλαμβάνει υποχρέωση ή σύσταση για την εξέταση εναλλακτικών μέσων επίλυσης διαφορών, συμπεριλαμβανομένης της διαμεσολάβησης. Επομένως, θα πρέπει να υποχρεώνεται ή να συστήνεται όπως οι δικηγόροι πριν προσφύγουν στο δικαστήριο να παρέχουν σχετικές πληροφορίες και συμβουλές στους πελάτες τους σε σχέση με την διαμεσολάβηση.

Μετά από πάροδο δέκα ετών, η CEPEJ αποφάσισε να μην τροποποιήσει τις Κατευθυντήριες Γραμμές, αλλά να τις συμπληρώσει με πρακτικά εργαλεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα Κράτη Μέλη να εφαρμόσουν και να αναπτύξουν τη χρήση της διαμεσολάβησης, αλλά και να υποστηρίξουν τα ενδιαφερόμενα μέρη της διαμεσολάβησης. Τα εν λόγω εργαλεία μπορείτε να τα βρείτε εδώ: https://rm.coe.int/mediation-development-toolkit-ensuring-implementation-of-the-cepej-gui/16808c3f52

Στην Κύπρο ψηφίστηκε από την ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων ο «Ο περί Διαμεσολάβησης σε Οικογενειακές Διαφορές Νόμος του 2019.» Έχοντας υπόψη τόσο το εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο της Διαμεσολάβησης όσο και τις ανωτέρω συστάσεις, η έκδοση σχετικών Κανονισμών θα δημιουργήσει το σωστό υπόβαθρο για τη διεξαγωγή οικογενειακών διαμεσολαβήσεων οι οποίες θα δώσουν την δυνατότητα στους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας να επιλύουν τις οικογενειακές διαφορές τους εύκολα, ειρηνικά και οικονομικά.

 Οι πιο πάνω πληροφορίες δεν αποτελούν νομική συμβουλή.

Σχετικά Άρθρα