ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
Προστασία των Καταναλωτών στην Κύπρο κατά την Αγορά Αγαθών
Σε αυτό το άρθρο αναφέρουμε μερικά από τα δικαιώματα του Καταναλωτή σε περιπτώσεις αγοράς αγαθών.
Τι είναι τα καταναλωτικά αγαθά;
Αρχικά, πρέπει να εξηγήσουμε τι θεωρούνται αγαθά για λόγους προστασίας των καταναλωτών. Τα «καταναλωτικά αγαθά» ορίζονται στον περί Ορισμένων Πτυχών της Πώλησης Καταναλωτικών Αγαθών και των Συναφών Εγγυήσεων Νόμο του 2000, (ο οποίος εφαρμόζει την οδηγία 1999/44 /ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Μαΐου 1999), ως οποιαδήποτε ενσώματα κινητά αντικείμενα.
Ο ίδιος ορισμός αναφέρεται και στον περί των Δικαιωμάτων των Καταναλωτών Νόμο του 2013 ο οποίος εφαρμόζει την Οδηγία 2011/83/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2011 για τα δικαιώματα των καταναλωτών.
Το δικαίωμα του καταναλωτή για ενημέρωση;
Σύμφωνα με τον περί των Δικαιωμάτων των Καταναλωτών Νόμο του 2013, ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα να ενημερώνεται όταν πραγματοποιεί μια αγορά. Για παράδειγμα, ο έμπορος έχει την υποχρέωση να ενημερώνει τον καταναλωτή για τα κύρια χαρακτηριστικά των αγαθών, την ταυτότητα του εμπόρου, τη συνολική τιμή των αγαθών, τις ρυθμίσεις για την πληρωμή, παράδοση και εκτέλεση, τη διάρκεια της σύμβασης, εάν ισχύει κ.λπ. Σε περίπτωση όπου η πώληση αγαθών είναι εξ αποστάσεως ή εκτός εμπορικού καταστήματος, τότε πρέπει να δοθούν πρόσθετες πληροφορίες. Αυτές περιλαμβάνουν, το κόστος χρήσης των μέσων εξ αποστάσεως επικοινωνίας, καθώς και ορισμένες πληροφορίες σχετικά με το δικαίωμα υπαναχώρησης των καταναλωτών.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι «εξ αποστάσεως συμβάσεις» ορίζονται ως συμβάσεις που συνάπτονται μεταξύ του εμπόρου και του καταναλωτή στο πλαίσιο ενός οργανωμένου συστήματος πωλήσεων εξ αποστάσεως ή παροχής υπηρεσιών χωρίς την ταυτόχρονη φυσική παρουσία του εμπόρου και του καταναλωτή, με την αποκλειστική χρήση ενός ή περισσοτέρων μέσων επικοινωνίας εξ αποστάσεως μέχρι και τη στιγμή σύναψης της σύμβασης. Τέτοιες συμβάσεις περιλαμβάνουν αγορές μέσω διαδικτύου από τον ιστότοπο του εμπόρου (ηλεκτρονικό εμπόριο).
Οι «συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος» είναι συμβάσεις μεταξύ του εμπόρου και του καταναλωτή, οι οποίες συνάπτονται με ταυτόχρονη φυσική παρουσία του εμπόρου και του καταναλωτή σε ένα μέρος που δεν είναι ο επαγγελματικός χώρος του εμπόρου ή, για τις οποίες έγινε προσφορά από τον καταναλωτή στη φυσική παρουσία του εμπόρου σε χώρους εκτός των επαγγελματικών χώρων του εμπόρου ή, συμβάσεις που συνάπτονται στις επιχειρηματικές εγκαταστάσεις του εμπόρου ή μέσω οποιουδήποτε μέσου εξ αποστάσεως επικοινωνίας αμέσως μετά την προσωπική και ατομική διεύθυνση του καταναλωτή σε μέρος που δεν είναι το εμπορικό κατάστημα του εμπόρου με ταυτόχρονη φυσική παρουσία του εμπόρου και του καταναλωτή ή, συμβάσεις που συνάπτονται κατά τη διάρκεια εκδρομής που διοργανώνει ο έμπορος με σκοπό ή αποτέλεσμα την προώθηση και πώληση αγαθών ή υπηρεσιών στον καταναλωτή.
Γενικά δικαιώματα των καταναλωτών κατά την αγορά αγαθών
Οι σχετικές Νομοθεσίες για την προστασία των καταναλωτών παρέχουν περαιτέρω δικαιώματα μετά την αγορά των αγαθών από τον καταναλωτή. Σε περίπτωση που τα αγαθά είναι ελαττωματικά, ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα α) να τα επισκευάσει, β) να τα αντικαταστήσει, γ) να ζητήσει μερική μείωση της τιμής/επιστροφή χρημάτων και δ) να επιστρέψει τα αγαθά ή να ζητήσει πλήρη επιστροφή χρημάτων.
Επιπλέον, σε περιπτώσεις όπου ο καταναλωτής έχει αγοράσει τα αγαθά στο Διαδίκτυο (εξ αποστάσεως σύμβαση) ή μέσω συμβολαίου εκτός του εμπορικού καταστήματος του εμπόρου, τότε ο καταναλωτής έχει ένα επιπλέον δικαίωμα να επιστρέψει τα αγαθά ανεξάρτητα από το αν τα προϊόντα είναι ελαττωματικά ή όχι. Αναλύουμε τα πιο κάτω δικαιώματα πιο κάτω.
Δικαιώματα επισκευής, αντικατάστασης, μείωσης της τιμής και επιστροφής.
Όταν ένας καταναλωτής αγοράζει ελαττωματικά αγαθά, έχει το δικαίωμα είτε να τερματίσει τη σύμβαση πώλησης (εάν αυτό το δικαίωμα ασκείται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος) ή να ζητήσει την επισκευή ή αντικατάσταση του αγαθού από τον έμπορο. Το δικαίωμα επισκευής δύναται να χρησιμοποιηθεί νοούμενου ότι η άσκηση του δικαιώματος δεν είναι δυσανάλογη. Για παράδειγμα, θα ήταν δυσανάλογο να ασκηθεί το δικαίωμα σε σχέση με επισκευή ενός φθηνού ή περίπλοκου προς επιδιόρθωση αγαθού (όπως ένα DVD). Σε μια τέτοια περίπτωση, ο καταναλωτής δύναται εναλλακτικά να ζητήσει την αντικατάσταση του. Τέτοιες θεραπείες πρέπει να προσφέρονται δωρεάν στον καταναλωτή.
Εάν και τα δυο δικαιώματα επισκευής ή αντικατάστασης είναι δυσανάλογα ή εάν θα προκαλέσουν σημαντική ενόχληση στον καταναλωτή, ή ο πωλητής δεν ολοκλήρωσε την επισκευή ή αντικατάσταση εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, τότε ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα να ζητήσει μείωση της τιμής.
Σε περίπτωση όπου ο έμπορος αρνηθεί να μειώσει την τιμή, τότε ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα να ανακαλέσει τη σύμβαση – δηλαδή να τερματίσει τη σύμβαση και να ζητήσει πλήρη επιστροφή χρημάτων.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα δικαιώματα τα οποία αναφέρονται ανωτέρω είναι διαθέσιμα μόνο όταν η έλλειψη συμμόρφωσης εκδηλώνεται εντός 2 ετών από την παράδοση του αγαθού στον καταναλωτή. Η παράδοση σε αυτήν την περίπτωση σημαίνει πραγματική παράδοση στον καταναλωτή.
Αυτά τα δικαιώματα δεν μπορούν να περιοριστούν με κανέναν τρόπο στο πλαίσιο της σύμβασης – και σε περίπτωση όπου διάταξη της σύμβασης περιορίζει τέτοια δικαιώματα τότε αυτή θεωρείται άκυρη.
Δικαίωμα υπαναχώρησης
Σύμφωνα με τον περί των Δικαιωμάτων των Καταναλωτών Νόμο του 2013, σε περίπτωση που η σύμβαση είναι διαδικτυακή (εξ αποστάσεως) ή εκτός εμπορικού καταστήματος, ο καταναλωτής έχει πρόσθετο δικαίωμα να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση. Αυτό το δικαίωμα δύναται να ασκηθεί ανεξάρτητα από το αν τα αγαθά είναι ελαττωματικά ή όχι υπό την προϋπόθεση ότι ασκείται εντός 14 ημερών από την ημερομηνία της πραγματικής παράδοσης των αγαθών.
Το ανωτέρω δικαίωμα προκύπτει λόγω του ότι ο καταναλωτής δεν δύναται να ελέγξει τα προϊόντα πριν από τη σύναψη της σύμβασης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο καταναλωτής πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ελέγχει και να επιθεωρεί τα αγαθά που έχει αγοράσει στο βαθμό που είναι απαραίτητο για να προσδιορίσει τη φύση, τα χαρακτηριστικά και τη λειτουργία των αγαθών. Ο κανόνας αυτός της υπαναχώρησης, εφαρμόζεται επίσης σε συμβόλαια εκτός εμπορικού καταστήματος λόγω του δυνητικού στοιχείου αιφνιδιασμού ή της ψυχολογικής πίεσης που δυνατόν να υπάρχει στις συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος.
Σε περίπτωση που ο έμπορος δεν ενημερώσει τον καταναλωτή για το δικαίωμα υπαναχώρησης, τότε το δικαίωμα παραμένει σε ισχύ για ένα έτος από την ημέρα της παράδοσης. Για παράδειγμα, σε περίπτωση όπου ένας καταναλωτής αγοράσει μια τηλεόραση μέσω ιστοσελίδας χωρίς να έχει ενημερωθεί για το δικαίωμα υπαναχώρησης, τότε δύναται ανά πάσα στιγμή εντός ενός έτους από την παράδοση, να επιστρέψει την τηλεόραση και να λάβει πλήρη επιστροφή των χρημάτων του.
Αυτό το άρθρο παρέχεται για ενημερωτικούς σκοπούς μόνο και δεν αποτελεί νομική συμβουλή.
